Уникалдуу Чаткал \"Алтын Ордо\" эс алуу жайында

Кыргызстандын Жалал-Абад облусунун алыскы кооз бурчунда Чаткал тоолору менен курчалган Касан-Сай суусу агат. Аны түзмө-түз алтын деп атоого болот, анткени биздин замандын биринчи миң жылдыгында анын төшөгүндө алтын, сурьма, коргошун, жез жана сымап казылып алынган. Буга байыркы карьерлер жана иштер далил болот. Дарыянын өрөөнүндө байыркы алтын казгандардын дүйнөдөгү эң чоң издери табылган – көлөмү 7,5 миллион куб метр таш үйүлгөн, аларды жергиликтүүлөр Уйгон-Таш деп аташат. Бул жерде 6-7-кылымдарда адамдар алтын казып алган шахталардын калдыктары бар. Алар тарыхый мааниге ээ жана ЮНЕСКОнун маданий мурас объектилерине киргизүүгө укуктуу.




Бүгүн Кыргызстандын булуң-бурчунан гана эмес, коңшу Өзбекстандан да улуу Уйгон-Ташты карап, алтын кенчинин ышкысын сезүү үчүн келишет! Алтынды көргөнү келишет, бирок кооз жаратылыш үчүн калышат... Касан-Саянын бийик тоолуу токой экосистемасында эларалык Кызыл китепке кирген эндемик мөмө дарактары бар аймактар бар: Недзвецкий алмасы, Сиверс алмасы, Коржинский алмурут дарагы жана башка маданий жемиш бактарынын жапайы туугандары.




Кереметтүү жаратылыш менен улуттук маданият айкалышкан бул уникалдуу жерде «Алтын Ордо» эс алуу жайы жайгашкан. Жакынкы Терек-Сай айылынан бул жакка жеңил унаа менен 20-30 мүнөттө жетүүгө болот. “Алтын Ордодогу” турак-жай – бул жайлуу боз үй, анда жаратылыштын кооздугунан ырахат алып, анын кучагына чөмүлүп, шаардын ызы-чуусунан эс алууга болот. Аймакта тоо минералдарынын коллекциясы, жергиликтүү жаратылыш, искусство чыгармалары жана тарыхый кызыктар жөнүндө маалымат стенддери, мисалы, байыркы тегирмен таштары бар.




Алтын Ордонун кире беришинде Тилек ташы бар. Келген коноктордун ар бири бул ташка колун коюп, эң сырдуу каалоосун айтса болот, тилеги сөзсүз орундалат! Жергиликтүү тоолордун бардык сырларын билген адис токойчу Шабдраимов Курбандын үй-бүлөсү кылдаттык менен карап жаткан питомниктер агротуризмдин күйөрмандарына жагат. Асылкан эжей улуттук тамактарды даамдуу даярдайт, анын жапайы мөмө-жемиштерден жасаган укмуштуудай компоттору районго белгилүү. Бул эч качан унутулбай турган сергитүү жана бир аз тарт суусундуктардын даамы!




"Алтын Ордо" конокто болуудагы өзгөчө көз ирмемдердин бири - кооз жолдор менен басуу. Бул жерде ар бир адам жапайы жаныбарларды өзүнүн табигый чөйрөсүндө байкоого мүмкүнчүлүк алат. Сейрек кездешүүчү түрлөрдүн ичинен эл аралык жаратылышты коргоо союзунун эл аралык тизмесине жоголуп бара жаткан түр катары кирген кадимки карышкыр жана дүйнөлүк деңгээлде да жок болуп кетүү коркунучу алдында турган тилкелүү сүт эмүүчүлөр жөнүндө сөз кылуу керек.




Жеңил экстремалдык спортту сүйүүчүлөр үчүн Курбаналынын ээси «Алтын Касан-Сай» кызыктуу экскурсиясын сунуштай алат. Катышуучулар тажрыйбалуу гиддин жетекчилиги астында толкундуу тоо дарыясын кечип, байыркы алтын казылган жерлерге - Уйгон-Ташка барышат жана кол менен алтын казууга жеке өздөрү катышат. Бул көпкө эсте кала турган уникалдуу тажрыйба!




Тынч жана тынч эс алууну жакшы көргөндөр үчүн Алтын-Ордо эс алуу жайынан 10 мүнөт алыстыкта, тунук суусу бар кооз көлмөнүн жээгинде балык уулоо сунушталат. Сиз ошондой эле тынч мергенчилик менен алектенсе болот - козу карындарды, мөмө-жемиштерди жана дары чөптөрдү терүү.



«Алтын Ордо» командасы жана анын коноктору эс алуу аймагында экологиялык эрежелерди сакташат. Бул жерде таштандыларды өзүнчө чогултуу киргизилген. Электр энергиясынын бир бөлүгүн иштеп чыгуу үчүн гидравликалык кочкор колдонулат, ал эми душтагы суу күндүн энергиясы менен жылытылат. "Алтын Ордо" - бул эстен кеткис экотуризм тажрыйбасын ала турган жер!