Балыкчы шаарынын коргоочулары. \"Данко\" коомдук фонду.

Балыкчы – Ысык-Көлдүн түндүк-батыш жээгинде жайгашкан чакан шаар. Бул аймак пляждык эс алуу жана экотуризм түрүндө аралаш профилге ээ. Бул жерге көптөгөн адамдар жаратылыштын кооз жерлерин көрүү же балык уулоо үчүн эс алууга келишет.
Балыкчы - балыкчылар үчүн жакшы эс алуучу жер, атүгүл курорттун атын кыргыз тилинен “Балыкчы” деп которсо болот. Бул жерде дайыма балык ар түрдүү жана көп санда табылган. Азыр Балыкчыда сазан, караба, тенч, маринка, пелед, карп жана форельдин бир нече сортторун кармашат.




Балыкчыда ар кайсы доорлорго таандык көптөгөн тарыхый эстеликтер сакталып калган. Бул жерде жүргүзүлгөн археологиялык казуулар бул аймакта конуштардын миңден ашуун мурда болгондугун көрсөтүп турат. Заманбап шаар 19-кылымда балыкчылардын айылы катары негизделген. Ал жээктеги посттун ордуна курулган. Торуайгыр конушунун калдыктарын барып көрүүгө болот. Бул жерде чоң соода шаары болгон, ага Армения менен Палестинадан да соодагерлер келишкен. Жакынкы капчыгайда аска сүрөттөрү сакталган, алардын жашы болжол менен 5000-6000 миң жыл.




Бул жерге ден соолугун чыңдоо үчүн көп адамдар келишет. Шаардын террито-риясында эс алуучуларды дарылай турган чакан санаторий бар. Балыкчы шаарынын аймагында альпинизм, дайвинг, жөө туризм жана экотуризм чоң өнүгүүгө ээ болду. Жыл сайын шаарга ар кайсы өлкөлөрдөн миңдеген туристтер келет.




Эколог жана юрист, Данко коомдук фондунун директору Александр Садыков белгилегендей: «Адамдын экосистемага тийгизген таасири тынымсыз өсүп, аларды акырындык менен деградацияга алып келүүдө. Суу-саздуу жерлерди сактоого милдеттенген Кыргыз Республикасы 2002-жылы эл аралык мааниге ээ болгон суу-саздак жерлер жөнүндө, биринчи кезекте сууда сүзүүчү канаттуулардын чөйрөсү катары Рамсар конвенциясына кошулган. Учурда Эл аралык маанидеги саздак жерлердин тизмесине 3 объект киргизилген: Чатыр-Көл (2005-жылдан) жана Соң-Көл (2011-жылдан) жана Ысык-Көл (1976-жылдан).




Балыкчы шаарынын булуңу Рамсар шаарларынын бири болуп саналат. Бул жерде канаттуулардын көптөгөн түрлөрү жашайт, кыштап, уя салышат. Биздин «Данко» аялдарды жана жаштарды колдоо коомдук фонду да аларды коргоого салым кошууга аракет кылууда. 2012-жылдан бери Балыкчы районундагы Ысык-Көлгө аккан кичи дарыяларды тазалоо акцияларын өткөрүп, жээктин тазалыгы үчүн күрөшүп, Балыкчы шаарында экотуризмди жана төшөктө көрүүнү өнүктүрүүгө шарт түзүүгө аракет кылып келебиз. .”
Эколог кейиштүү кошумчалайт: «Ысык-Көл облусу экологиялык жактан таза аймак экендиги жалпы кабыл алынган, бирок тез арада чечүүнү талап кылган көйгөйлөр арбын.




Маселен, көлдүн мунай менен булгануу коркунучу, пестициддер дыйкандар тарабынан коопсуздук чараларын сактабастан айыл чарбасында көзөмөлсүз колдонулууда. Совет мезгилиндеги пестициддер сакталган жайларды улуттук инвентаризациялоодо көп сандаган талкаланган кампалар табылган, алардын ичиндегилер топуракка жана жер астындагы сууларга агып кеткен. Мындай кампалардын бири Балыкчы шаарында, көлдөн үч жүз метр алыстыкта жайгашкан.




Ысык-Көлдүн жана анын сууларынын экологиясы үчүн чоң көйгөй болуп, көлдүн өзүн да, жер кыртышын да булгап калуу коркунучу бар жүздөгөн тонна тиричилик таштандылары саналат. Караколдо таштандыларды кайра иштетүүчү завод иштей баштаганда абал жакшы жагына өзгөрөт. Азырынча биз жаратылыштын бузулушунун темптерин ооздуктоо жана Ысык-Көлдүн уникалдуу биологиялык ар түрдүүлүгүн сактап калуу үчүн бардыгын кылышыбыз керек».