\"Ак-Булуң Эко\" ак кууларды коргоо коомдук коругу

Ак-Булуң — Ысык-Көл облусунун Түп районундагы айыл. Буга чейин айыл Светлый Мыс деп аталып келген. Бул аймак өзүнүн тарыхый кооз жерлери менен кызыктуу, Ысык-Көлдүн чыгышында орто кылымдагы христиан монастырь деп болжолдонгон археологиялык комплекс бар. Ак-Булуң айылы жайгашкан булуң да ушундай аталышка ээ болгон. Бул суу канаттууларынын түрдүк курамына бай Рамсар жерлеринин бири.





Аларды сактап калуу үчүн Тоң районунун тургундары Ак-Булуң жарым аралында жамааттык микрокорук түзүшкөн. Тоң районунун Кара-Талаа айылында жайгашкан. Анын жалпы аянты 380 гектарды түзөт, анын 150 гектарын жарым арал ээлейт. Бул аймак көптөгөн сууда сүзүүчү канаттуулардын, анын ичинде ак куулардын жана өрдөктөрдүн 12-14 түрүн кыштоо жайы катары белгилүү. Демилгенин координатору Шабыкеев Эрмектин айтымында, кышында жарым аралда 80 миңге чейин канаттуулар болсо, алардын арасында Кызыл китепке кирген канаттуулар да бар. Совет доорунда бул аймак корук болуп келген, бирок СССР тарагандан кийин бул статусун жоготуп, браконьерлердин бейишине айланган.





«Биздин аймак сыймыктанчу кооз жарым арал браконьерлер башкарган чөлгө айланды, алар мезгил сайын сейрек кездешүүчү канаттуулардын келишин күтүп турушту. Ал жерде кышкыга канаттуулар азыраак калды», - дейт Эрмек Шабыкеев.
Бир нече жыл мурун Эрмек корукту калыбына келтирүүнү ойлогон. Аны Кара-Талаа айылынын активисттери колдоого алышты. Жергиликтүү тургундар «Ак-Булуң Эко» коомдук уюмун түзүшкөн. 2019-жылы алар долбоор даярдап, ПРООНдун ГЭФтин чакан гранттар программасына жана Ысык-Көл облусун өнүктүрүү фондуна кайрылышкан. Жана иш башталды!





Азыр микрокоруктун аймагында байкоо мунарасы орнотулуп, андан канаттуулар даана көрүнүп турат. Микрокорукта аңчылыкка, балык уулоого жана кайык менен саякаттоого тыюу салынат. Туристтерге сүрөткө түшүүгө, сейилдөөгө жана канаттууларды тамактандырууга уруксат берилет. Экологиялык активисттердин инфраструктураны өнүктүрүүдөгү муктаждыктары: тосмолор, унаа токтотуучу жай, туристтер үчүн эс алуу зонасы, тамактануу пункту, пикник аянты, күзөтчүлөр үчүн үй. Ак-Булуң экоо келгин куштардын фестивалын байма-бай өткөрүп турууну пландоодо.